Azbest jest substancją o szkodliwym działaniu dla organizmu człowieka. Zagrożeniem są bardzo małe włókna azbestowe, które przedostają się z powietrzem do płuc i zwykle po kilkunastu latach mogą spowodować szereg chorób płuc z rakiem płuc włącznie.
Azbest staje się zagrożeniem dla zdrowia, gdy dojdzie do korozji lub uszkodzenia wyrobów zawierających azbest (łamanie, kruszenie, cięcie, szlifowanie itp.). Wówczas uwalniane są do powietrza włókna azbestu, które mogą zostać przeniesione przez układ oddechowy do płuc. Istotne znaczenie dla wielkości poziomu zanieczyszczenia powietrza włóknami azbestu, jakie powstają np. podczas prac demontażowych, ma zasada obniżania emisji pylenia: przez nawilżanie wyrobu przed oraz w trakcie demontażu, zaniechanie w miarę możliwości obróbki i destrukcji mechanicznej demontowanego wyrobu, nie posługiwanie się narzędziami napędzanymi elektrycznie, takimi jak piły, wiertarki, wyzwalającymi znaczną emisję, ale narzędziami ręcznymi - najlepiej wolnoobrotowymi o specjalnie wyprofilowanych ostrzach, zaopatrzonych w odsysanie pyłu i przeznaczonych dla obróbki wyrobów azbestowych. Podczas prac wymagana jest staranność i dokładność wszelkich czynności, wykonywanie ich według wcześniej przygotowanego planu.
Oddychanie powietrzem skażonym włóknami azbestowymi prowadzi do szeregu chorób układu oddechowego: pylicy azbestowej (azbestozy), łagodnych zmian opłucnowych, raka płuc (najpowszechniejszy nowotwór złośliwy powodowany przez azbest), międzybłoniaka opłucnej i otrzewnej (nowotwory o wysokiej złośliwości).
Zachorować mogą osoby, które miały kontakt z azbestem ze względu na rodzaj wykonywanej pracy oraz osoby narażone na długotrwałe wdychanie włókien azbestowych o małym stężeniu, jak też osoby narażone na krótkotrwałe przebywanie w miejscu o dużym stężeniu włókien azbestowych. Nieznana jest minimalna ilość pyłu azbestowego, która wywołuje choroby. Wiadomo natomiast, że im więcej włókien azbestu wdychanych jest do układu oddechowego, tym większe jest ryzyko choroby. Choroby mogą wystąpić nawet po 30 latach od momentu kontaktu z pyłem azbestowym. Pierwsze objawy mogące sygnalizować chorobę to: ból w klatce piersiowej, silny kaszel, duszności.
Dlaczego azbest jest groźny dla środowiska?
- Włókna azbestu są niezniszczalne.
- Uwalnianiu się z materiałów zawierających azbest w miarę ich degradacji.
- Pył azbestowy pyłu rozprasza się i wywołuje choroby, głównie płuc.
Źródła zanieczyszczeń środowiska azbestem:
- Źródła naturalne - kopalnie azbestu, zanieczyszczenia złóż węgla kamiennego, rud miedzi, niklu, kamienia budowlanego, talku, wód przepływających przez złoża azbestu
i inne, - Źródła związane z przetwórstwem azbestu - wydalanie na zewnątrz zakładu ok. 100 g pyłu na 1 tonę azbestu (obliczenia w zakładzie stosującym filtry),
- Żródła ze skorodowanych wyrobów zawierających azbest - płyt azbestowo-cementowych, rur kanalizacyjnych, okładzin ciernych, materiałów izolacyjnych,
- Źródła wewnątrz pomieszczeń mieszkalnych - urządzenia grzewcze, wentylacyjne, klimatyzacyjne, izolacje zawierające azbest,
- Odpady przemysłowe związane z przetwórstwem azbestu.
Azbest jest zaliczany do najgroźniejszych zanieczyszczeń na ziemi, a jego włókna są praktycznie niezniszczalne.
Azbest jest groźny w przypadku emisji włókien do powietrza atmosferycznego. Emisja następuje w wyniku degradacji materiałów zawierających azbest lub innych uszkodzeń mechanicznych materiałów zawierających azbest, np. łamanie, kruszenie itp.
Biologiczne działanie azbestu polega na przenikaniu do pęcherzyków płucnych chorobotwórczych włókien (tzw. włókna respirabilne, tj. włókna o średnicy < 3 µm i długości > 5 µm).
Szczegółowe informacje dotyczące usuwania azbestu, np.: zmiany legislacyjne, źródła finansowania projektów związanych z azbestem znajdują się na stronie Ministerstwa Gospodarki:
http://www.mg.gov.pl/Bezpieczenstwo+gospodarcze/Program+Oczyszczania+Kraju+z+Azbestu
Pamiętaj!
! Do 2032 roku należy usunąć wszelkie wyroby z azbestem.
! Zatrudnij do tego wykwalifikowaną firmę.
! Azbestu nie wolno samodzielnie demontować ani składować, przewozić lub
wykorzystywać. Takie działania są niebezpieczne i nielegalne!
Działania Gminy
W roku 2023 r. Gmina Lubsko dzięki dotacji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Warszawie oraz Wojewódzkiemu Funduszu Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze zrealizowała zadanie polegające na usuwaniu azbestu
i wyrobów zawierających azbest z obiektów budowlanych położonych na terenie gminy Lubsko.
Kwota pozyskanej dotacji wynosiła 12 005,00 zł przy całkowitym koszcie zadania wynoszącym 20 801,88 zł.
Powyższe prace polegały na demontażu, zbieraniu, transporcie i utylizacji wyrobów zawierających azbest na przystosowanym składowisku, podczas realizacji zadnia z terenu miasta i gminy Lubsko zabrano 17,15 tony azbestu.
Urząd Miejski w Lubsku
Wydział Gospodarki Komunalnej
i Ochrony Środowiska
